De zekerheid van ons bestaan

“De HEERE zal regeren
voor eeuwig en altijd!”.
Dat zingt Mozes in Exodus 15[1].

Die blijde constatering staat in schril contrast met de werkelijkheid van onze samenleving. “Honderdzesentwintig wethouders kwamen in 2019 ten val, hoogste aantal in vijftien jaar”, kopt de NOS op donderdag 9 januari.
En daaronder staat: “Het afgelopen jaar zijn 126 van de 1144 wethouders in Nederland gedwongen om af te treden. Dat is het hoogste aantal in vijftien jaar, blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van het blad Binnenlands Bestuur. In 2004 vertrokken er 157 personen.
De belangrijkste oorzaak voor het vertrek van de wethouders, is het hoge aantal coalities dat voortijdig klapte. In 26 van de 355 gemeenten gebeurde dat vorig jaar.
Het onderzoek geeft verschillende redenen voor de coalitiebreuken: financiële problemen binnen de gemeente en de noodzaak tot bezuinigingen waren er één. Ook speelde in veel gemeenten mee dat de verhoudingen binnen de coalitie op enig moment verstoord raakten”[2].

Verstoring van verhoudingen, wat komt dat toch veel voor!

De kerk van vandaag dient te laten zien dat het anders kan en anders moet.
Laten wij elkaar wijzen op 2 Petrus 1: “En daarom moet u zich er met alle inzet op toeleggen om aan uw geloof deugd toe te voegen, aan de deugd kennis, aan de kennis zelfbeheersing, aan de zelfbeheersing volharding, aan de volharding godsvrucht, aan de godsvrucht broederliefde en aan de broederliefde ​liefde​ voor iedereen”[3].
Het begint allemaal met geloof.
En dan is er de deugd. Arete staat er: voortreffelijk, uitmuntend gedrag. Zeg maar even: voorbeeldig.
En de kennis: praktisch inzicht om in het leven van alledag de goede weg te vinden.
En de zelfbeheersing: Petrus bedoelt met name de zelfdiscipline.
En de volharding: standhouden, tegenstand verdragen en toch overeind blijven.
En de godsvrucht: volop vertrouwen op God, in alle omstandigheden van het leven.
En de broederliefde: philadelphia staat er, dat is: de liefde voor de broeders en zusters in het geloof.
En de liefde voor iedereen.

Nee, het lukt niet om dat altijd waar te maken.

Maar dat wil niet zeggen dat we steeds maar met de wereld mee moeten gaan.
Want wat is de sfeer in die wereld? U moet voor uzelf opkomen. U moet uw zin krijgen, want u weet wat het beste is. U moet vooruit in de wereld; hoe het met de mensen om u heen afloopt is van minder belang.
Laten wij beseffen dat wij in dienst zijn; in dienst van de grote God die wonderen doet!

Wie zich dat realiseert, beseft ook wat het doel van zijn leven is.
Het doel in uw leven – daar hebben de mensen tegenwoordig de mond over vol. De zin van het leven ontdekken we, zegt een zoeker, als wij de volgende vragen beantwoorden:
“* Wat vind je het leukst om te doen?
* Wat zijn je unieke talenten?
* Wat gaat je het meest aan het hart?”
Als het een beetje wil, vermeldt men er geruststellend bij: “je levensdoel blijft veranderen”[4]. Want stilstand is achteruitgang – dat begrijpt u.
Een andere speurder maakt er dit van:
“1. Het doel van je leven is gelukkig te zijn.
2. Het doel van je leven is te groeien.
3. Het doel van je leven is relaties aan te gaan.
4. Het doel van je leven is iets bij te dragen.
5. Het doel van je leven is je passie te volgen.
6. Het doel van je leven is vrij te zijn – en te genieten van je vrijheid
en het belangrijkste doel:
7. Het doel van je leven is wat je er zelf voor betekenis aan geeft”[5].
U begrijpt: afhankelijkheid is een ramp.
Een andere denker formuleert:
“1. Ga het avontuur aan
2. Kies elke 10 seconden hoe je je leven wilt leiden.
3. Verander je kijk op het leven”[6].
U begrijpt: elke tien seconden kiezen – dat is een drukte van belang!
Petrus wijst een andere kant op: “Want als deze dingen bij u aanwezig zijn en toenemen, zullen ze u niet doelloos en onvruchtbaar laten wat de kennis van onze Heere ​Jezus​ ​Christus​ betreft”[7].
Kijk, de verbinding aan de Heiland – dat is het doel van ons leven. Het is die verbinding die concreet wordt gemaakt in het geloof, in de broederliefde en in alles wat daar in 2 Petrus 1 tussen zit.

Kunnen we op deze manier het terugtreden van wethouders voorkomen?
Nee, dat kan niet.
Maar wij kunnen op deze manier wel laten zien dat ons leven onlosmakelijk aan de Redder van het bestaan verbonden is.

Die Redder geeft vastigheid aan ons leven!
Daarom kunnen we instemmen met Psalm 146:
“’t Is de HEER van alle heren
Sions Koning, groot in macht,
die voor eeuwig zal regeren
tot het laatste nageslacht.
Sion, zing uw God ter eer.
Halleluja, loof de HEER”[8].

Noten:
[1] Exodus 15:18.
[2] Zie https://nos.nl/artikel/2317867-126-wethouders-kwamen-in-2019-ten-val-hoogste-aantal-in-vijftien-jaar.html ; geraadpleegd op donderdag 9 januari 2020.
[3] 2 Petrus 1:5, 6 en 7.
[4] Zie https://sochicken.nl/ontdek-het-doel-van-jouw-leven-3-stappen ; geraadpleegd op donderdag 9 januari 2020.
[5] Zie https://www.newstart.nl/blog/het-doel-van-je-leven-is-de-zin-van-het-bestaan/ ; geraadpleegd op donderdag 9 januari 2020.
[6] Zie https://www.happinez.nl/groei/stop-met-streven-naar-je-ultieme-levensdoel-want-het-echte-leven-raast-aan-je-voorbij/ ; geraadpleegd op donderdag 9 januari 2020.
[7] 2 Petrus 1:8.
[8] Psalm 146:8 – berijmd; Gereformeerd Kerkboek-1986

Sterker dan Soleimani

Het jaar 2020 levert meteen in het begin al een belangrijk nieuwsfeit op: het Amerikaanse leger doodt een hoge Iraanse militair op een luchthaven bij de Iraakse hoofdstad Bagdad.
Het Nederlands Dagblad bericht onder meer: “‘De gevolgen van het doden van Soleimani zijn moeilijk te overschatten: dit is de grootste nieuwsgebeurtenis in het Midden-Oosten in jaren.’ Met deze stelling verwoordt Charles Lister, directeur aan het Midden-Oosten Instituut (MEI) in Washington, wat veel kenners denken na de liquidatie door Amerika van generaal Qassem Soleimani. Hij was de commandant van de al-Quds strijdmacht – de ‘expeditionaire’ eenheid van de Iraanse Revolutionaire Gardes. ‘Het doden van Soleimani reikt veel verder dan de dood van Bin Laden of Baghdadi’, aldus Lister.
Die analyse wordt gedeeld door Michael Doran, tijdens de regering-Bush lid van de Nationale Veiligheidsraad van de Verenigde Staten. ‘Meer dan welke andere Amerikaanse operatie sinds de invasie in Irak, is de moord op Soleimani een ware aardbeving”.
En:
“De architect van deze Iraanse schaduwoorlogen is nu uitgeschakeld…”[1].

De Amerikaanse president plaatst op Twitter een afbeelding van de Amerikaanse vlag. De triomf spat er van af.
Maar ergens in een hoek van het brein is er wellicht toch die onrust: wat zullen op wat langere termijn de gevolgen zijn? Zal er echt een oorlog komen tussen de VS en Irak? En hoe gaat dat dan aflopen?

Laten we het slot van 1 Corinthiërs 16 maar eens tot ons door laten dringen[2]. Citaat: “Als iemand de Heere Jezus ​Christus​ niet liefheeft, laat die vervloekt zijn. Maranatha! De ​genade​ van de Heere Jezus ​Christus​ zij met u. Mijn ​liefde​ zij met u allen in ​Christus​ Jezus. ​Amen”[3].

De stad Corinthe “was een belangrijke stad. Militair omdat het uitzicht had op de twee zeeën. De stad had twee havens die het commerciële centrum vormden tussen Azië en Europa. Het was een stad beheerst door rijkdom, pracht, literatuur, kunst en luxe. De stad was berucht om zijn losbandigheid, vol met afgoderij en immoraliteit -beroemd om de prostitutie in de tempel van Afrodite-”[4].

In een internetencyclopedie wordt de inhoud van deze brief onder meer als volgt omschreven: “Het doel van Paulus’ schrijven is de gemeente richtlijnen te sturen over de zaken die mis waren in de gemeente te Korinthe: verdeeldheid, grove zonden op seksueel gebied in de gemeente, onbegrip over het huwelijk, het eten van offervlees, misbruiken bij het avondmaal, wanorde in de samenkomsten, ontkenning van de opstanding en onwetendheid over de wederkomst van Christus. De gemeenteleden te Corinthe kwamen voornamelijk uit de lagere klassen van de bevolking, toch waren ze niet vrij van de Griekse intellectuele trots op hun taal, literatuur en cultuur. Paulus bestrijdt in de eerste brief de wereldse wijsheid en wijst hen op de wijsheid van God en van Diens verlossingsplan. Corinthe stond tevens bekend om zijn immorele leefwijze, die ook zijn sporen trok in de jonge gemeente. Immoraliteit en dronkenschap waren karakteristieke zonden in hun stad en kwamen helaas ook binnen de gemeente voor. De eerste brief geeft duidelijke richtlijnen over avondmaal en eredienst. De brief heeft een duidelijk vermanend karakter. Zelfs de leerstellingen die Paulus behandelt worden gegeven in een geest van vermaning en correctie”[5].

Corinthe is, zeg maar, een wereldstad. De kerkleden wonen in de volkswijken. Voor hen geen bungalows en villa’s. Zij lopen rond in een kolkende wereld die voor een behoorlijk deel van God los is.
In bepaalde opzichten lijkt die dus wel wat op onze samenleving.

Men zou denken dat de kerkleden alleen maar troost krijgen. En bemoediging. En blijde stimulansen. Zo van: hou vol, het komt goed.
Dergelijke passages verwacht men zeker aan het begin en het einde van de brief. Want dat zijn toch vooral die woorden die blijven hangen als de brief gelezen wordt.
Niet dus.
Aan het einde noteert Paulus: “Als iemand de Heere Jezus ​Christus​ niet liefheeft, laat die vervloekt zijn”.
Boem.
Daar staat het.
De apostel komt niet aan met een leunstoel-evangelie. Nee, hij predikt de antithese. De God van hemel en aarde laat goddeloosheid beslist niet over Zijn kant gaan.

De kerk van de eenentwintigste eeuw moet dat met nadruk noteren.
Met dankbaarheid kunnen we constateren dat Gereformeerden in Nederland steeds weer en steeds meer pogingen doen om elkaar op te zoeken en voor te lichten[6]. Dat is heel goed. Want Gereformeerde mensen moeten scherp blijven. De kerkelijke verdeeldheid heeft als verleiding om vermoeid in een fauteuil te zakken en te verzuchten: ik weet het niet meer; het zal mijn tijd wel duren. Laten we ’t maar zonder omwegen vaststellen: dat is foute boel. Wij moeten bij de les blijven. En vooral: wij moeten in liefde met onze Heiland leven. Dat behoren wij uit te stralen. Dat behoren wij te proclameren, waar dat kan.
De wereld is verdeeld in twee kampen. Het is voor of tegen Christus. Nee, dat is geen ongewenste versimpeling. Het is de werkelijkheid, ook in onze wereld.

‘Maranatha!’ schrijft Paulus. Dat betekent: ‘onze Heer, kom!’ of ‘Onze Heer is gekomen!’.
En meteen is daar de apostolische geloofsbelijdenis. U weet dat vast wel: de Here Jezus Christus is in de hemel “zittende ter rechterhand van God, de almachtige Vader; vanwaar Hij komen zal om te oordelen de levenden en de doden”.
Maar daar is ook het Kerstevangelie: “heden is voor u geboren de Zaligmaker, in de stad van ​David; Hij is ​Christus, de Heere”[7].
Maranatha – dat is een waarschuwing en een troostboodschap in één woord.

Gereformeerde mensen leven met de genade van hun Here Jezus Christus.
Het woord ‘genade’ komt van het Griekse charis – geschenk. Nauwkeuriger: gunst, of blijk van goedgunstigheid, gunstige gezindheid. Het betekent dus niet iets als: medelijden hebben. Het zit veeleer in de buurt van: in genade aannemen. De kern, het hoogtepunt van die genade is: de Heiland heeft voor onze zonden betaald. En dat betekent dan ook: we ontvangen de vrijheid om niet meer aan onze zondige gewoontes verslaafd te zijn[8].

Hij is Here. “Omdat Hij ons met lichaam en ziel, niet met goud of zilver, maar met zijn kostbaar bloed van al onze zonden vrijgekocht en uit alle macht van de duivel verlost heeft. Zo heeft Hij ons tot zijn eigendom gemaakt”[9].

Hij is Jezus. “Omdat Hij ons verlost van al onze zonden, en omdat er bij niemand anders enig behoud te zoeken en te vinden is”[10].

Hij is Christus. “Omdat Hij door God de Vader is aangesteld en met de Heilige Geest gezalfd tot onze hoogste Profeet en Leraar, tot onze enige Hogepriester en tot onze eeuwige Koning. Als Profeet en Leraar heeft Hij ons de verborgen raad en wil van God over onze verlossing volkomen geopenbaard. Als Hogepriester heeft Hij ons met het enige offer van zijn lichaam verlost en blijft Hij met zijn voorbede steeds bij de Vader voor ons pleiten. Als Koning regeert Hij ons met zijn Woord en Geest, en beschermt en bewaart Hij ons bij de verworven verlossing”[11].
Wellicht heeft u woorden uit de Heidelbergse Catechismus herkend.

Van daaruit kan Paulus de gemeente in Corinthe liefhebben.
Die liefde wordt ook van ons gevraagd. In een keiharde wereld. In een wereld die kolkt en kreunt.
Het Evangelie van antithese en genade roept ons op om ons aan te sluiten bij de militia Christi. Dat leger zal uiteindelijk het sterkste ter wereld blijken te zijn. Sterker zelfs dan alle milities van generaal Soleimani, die Iraakse strateeg. Dat is zeker. Hónderd procent zeker!

Noten:
[1] “Midden-Oosten op scherp na liquidatie Soleimani”. In: Nederlands Dagblad, zaterdag 4 januari 2020, p. 1.
[2] Dit Schriftgedeelte is onder meer gekozen omdat de mannenvereniging ‘Augustinus’ van De Gereformeerde Kerk Groningen afgelopen woensdag, 8 januari 2020, een avond wijdde aan 1 Corinthiërs 16. Het schrijven van dit artikel is een deel van de voorbereiding op die avond.
[3] 1 Corinthiërs 16:22, 23 en 24.
[4] Geciteerd van https://www.bijbelstudies.org/Korinthiers.htm ; geraadpleegd op zaterdag 4 januari 2020.
[5] Geciteerd van https://christipedia.miraheze.org/wiki/1_Korinthiërs ; geraadpleegd op zaterdag 4 januari 2020.
[6] Zie bijvoorbeeld http://www.samengereformeerd.nl/aanbevolen-sites/ ; geraadpleegd op zaterdag 4 januari 2020.
[7] Lucas 2:11.
[8] Zie hierover bijvoorbeeld https://bijbel.eo.nl/geloofsvragen/genade-wat-is-genade en https://bijbelingewonetaal.nl/actueel/blogs/item/genade/ ; geraadpleegd op zaterdag 4 januari 2020.
[9] Heidelbergse Catechismus – Zondag 13, antwoord 34.
[10] Heidelbergse Catechismus – Zondag 11, antwoord 29.
[11] Heidelbergse Catechismus – Zondag 12, antwoord 31.

Recht op de eeuwigheid af

“Want zoals de nieuwe hemel en de nieuwe aarde die Ik ga maken, voor Mijn aangezicht zullen blijven staan, spreekt de HEERE, zo zullen ook uw nageslacht en uw naam blijven staan. En het zal geschieden dat van nieuwe maan tot nieuwe maan en van ​sabbat​ tot ​sabbat alle vlees zal komen om zich neer te buigen voor Mijn aangezicht, zegt de HEERE. En zij zullen de stad uit gaan en zien de dode lichamen van de mannen die tegen Mij in opstand zijn gekomen; want hun worm zal niet sterven en hun vuur zal niet uitgeblust worden, en zij zullen voor alle vlees een afgrijzen zijn”.

Bovenstaande woorden zijn een citaat uit Jesaja 66[1]. En wij zien een harde tegenstelling. Wij zien het schrille contrast tussen het eeuwige leven van Gods kinderen en de dood van Zijn tegenstanders. Die antithese is het slot van de profetie van Jesaja. Daar loopt het op uit.
Wat zegt ons dat, twee dagen voor Kerst?

Jesaja 66 begint met de manier waarop de Here gediend wil worden.
Je kunt Hem niet een beetje dienen. Hij dwingt ontzag af.
De God van hemel en aarde is wars van elke vorm van menselijke dikdoenerij.
Hij luistert niet naar mensen die wel iets aan religie willen doen, maar vanuit een misplaatst soort nonchalance mensen offeren in plaats van dieren. En honden; terwijl dat in Israël onreine dieren waren!
Eigenlijk komt het erop neer dat men doet wat men zelf wil.
Men laat God praten. Men negeert Hem. Er wordt niet nagedacht over wat Hij zegt.
‘En daarom’, zegt God, ‘krijgen ze hun verdiende loon. Straf – dat is het enige wat hier past!’.
Met de kerkstad, Jeruzalem, gaat het een stuk beter. Dat wordt een stad van vrede. Heel wat rijkdommen uit heel de wereld komen in Jeruzalem terecht. De inwoners worden vertroeteld, ja tot in de puntjes verzorgd.
Alle heidenvolken worden bij elkaar gebracht. En daarna worden er koeriers naar veraf gelegen landen gestuurd. Die ijlbodes zullen rondbazuinen dat God de macht heeft, in hemel en op aarde.
Alle nog levende mensen zullen God de eer brengen die Hem toekomt.
Maar iedereen die God negeert wordt vernietigd. Er blijft niets van hen over.

Iemand vat Jesaja 66 als volgt samen:
“Vers 1-4: Verwerpelijke tempeldienst
Vers 5,6: Spotters zullen beschaamd staan
Vers 7-9: De HERE brengt zijn volk door een korte verdrukking tot nieuw leven
Vers 10,11: Vreugde met en over Jeruzalem en voeding door Jeruzalem
Vers 12-14: Jeruzalem als bron van troost en groei
Vers 15-17: De HERE komt om te oordelen alles wat gruwelijk is
Vers 18,19: De heerlijkheid van de HERE onder de volken
Vers 20: Israëlieten als een offer voor de HERE
Vers 21: Priesters en Levieten voor de HERE
Vers 22: Nageslacht en naam van Israël blijven bestaan tot in eeuwigheid
Vers 23: Al wat leeft buigt zich voor de HERE
Vers 24: Het eeuwig lot van de afvalligen”[2].
In dit hoofdstuk gebeurt, naar het lijkt, alles tegelijk. Het lijkt een caleidoscoop van de wereldgeschiedenis.
U weet wellicht wat een caleidoscoop is. Voor alle niet-weters: “Een caleidoscoop is een spiegelende veelhoekige buis of koker die aan het ene einde een compartiment met gekleurde kralen of andere kleurige voorwerpen bevat. Dit compartiment is aan de binnenzijde afgesloten met doorzichtig materiaal en aan de buitenzijde met doorschijnend materiaal. Het andere uiteinde van de buis bevat een kijkopening. Twee spiegels, meestal onder een hoek van 30 graden ten opzichte van elkaar, lopen onder een flauwe hoek ten opzichte van de as van de koker over de gehele lengte ervan in de lengterichting. Het uiteinde met het compartiment wordt naar het licht toe gekeerd.
De gebruiker kijkt erin van de ene kant en het licht zorgt via de andere kant voor reflecties in de spiegels. Door deze reflecties ontstaat een als mooi ervaren, symmetrisch mandala-achtig patroon, dat dan door het schudden met de buis kan veranderen”[3].
Wij zien dus stukjes wereldgeschiedenis. Die stukjes komen soms anders te liggen. En dan kijken we weer op een andere manier tegen een deel van de geschiedenis aan.

Alles draait om de macht van de God van hemel en aarde[4].
Jesaja zegt: “Wie heeft ooit zoiets gehoord? Wie heeft iets dergelijks gezien? Zou een land geboren kunnen worden op één dag? Zou een volk geboren kunnen worden in één keer? Maar ​Sion​ heeft nauwelijks weeën gekregen, of zij heeft haar zonen al gebaard. Zou Ík ontsluiting geven en niet doen baren? zegt de HEERE. Of zou Ik, Die doe baren, toesluiten? zegt uw God”[5].
Gods Zoon, de Redder van de wereld, komt naar de aarde. Daarom wordt, om het zo uit te drukken, Gods volk in één keer opnieuw geboren. Er komt een totaal nieuw begin. Voor heel Gods volk. Een nieuwe tijd, voor de hele wereld.
In Johannes 3 wordt die nieuwe start, het keerpunt van de geschiedenis, gemarkeerd: “Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft”[6].

Jesaja proclameert:
* weg met de afgoden!
* onze God is de Machthebber van heel de aarde en de complete kosmos
* wie Gods geboden serieus neemt, krijgt een leven vol welvaart en welzijn
en vooral –
* de Knecht van de Here komt eraan; dat is Jezus Christus, de Heiland!

Wat zegt ons dit alles, twee dagen voor Kerst?
Onder meer dit.
Wij leven in een maatschappij die ons, met een ijver een betere zaak waardig, aanleert om van dag tot dag te leven. Kortzichtigheid is troef. Denkt u maar aan:
* de problemen in de zorg
* de vragen rond pensioenen
* de stikstofcrisis
* het trage gedoe met betrekking tot de klimaatverandering[7]
enzovoort.
Jazeker, de Verbondsgod leert ons ook om niet te ver vooruit te kijken. Denkt u maar aan Psalm 68:
“Geloofd zij de Heere;
dag aan dag overlaadt Hij ons.
Die God is onze zaligheid”[8].
of aan Mattheüs 6: “Daarom zeg Ik u: Wees niet bezorgd over uw leven, over wat u eten en wat u drinken zult; ook niet over uw lichaam, namelijk waarmee u zich kleden zult. Is het leven niet meer dan het voedsel en het lichaam meer dan de ​kleding?”[9].
Echter –
* de wereld is kortzichtig omdat er na dit aardse leven niets meer rest dan de dood
* de kerk leeft eerbiedig en blijmoedig omdat na dit aardse leven eeuwig leven vol geluk en vrede volgt.
Jesaja 66 roept ons ertoe op het geloof in Gods beloften levend te houden. Dat geloof belijden wij in een dynamische wereld waarin allerlei panelen voortdurend schuiven.
Maar de kerk ziet de grote lijn. Want zij gaat rechttoe-rechtaan op de eeuwigheid af!

Noten:
[1] Jesaja 66:22, 23 en 24.
[2] Geciteerd van https://www.oudesporen.nl/Download/OS1119.pdf , p. 300; geraadpleegd op woensdag 18 december 2019.
[3] Geciteerd van https://nl.wikipedia.org/wiki/Caleidoscoop ; geraadpleegd op woensdag 18 december 2019.
[4] In het onderstaande gebruik ik onder meer https://holyhome.nl/dhs-023.html ; geraadpleegd op woensdag 18 december 2019.
[5] Jesaja 66:8 en 9.
[6] Johannes 3:16.
[7] Zie hierover bijvoorbeeld het overzicht op https://www.nu.nl/klimaat/6018647/wat-heeft-25-jaar-aan-klimaattoppen-opgeleverd.html ; geraadpleegd op woensdag 18 december 2019.
[8] Psalm 68:20.
[9] Mattheüs 6:25.

De nieuwe toekomst van Jesaja 55

Er zijn teksten in de Bijbel waarvan men denken kan: is dit nog wel reëel?
Neem nou Jesaja 55: “Want in blijdschap zult u uittrekken en met ​vrede​ voortgeleid worden. De bergen en de heuvels zullen voor uw ogen uitbreken in gejuich en alle bomen van het veld zullen in de handen klappen. Voor een doornstruik zal een cipres opkomen, voor een distel zal een mirt opkomen; en het zal de HEERE zijn tot een naam, tot een eeuwig teken, dat niet zal worden uitgewist”[1].

Een volk dat blijmoedig voorttrekt door de wereld – dat zien we niet zoveel op deze aarde. Op de televisie zien we rijen vluchtelingen. Maar blije mensen? Goed, wellicht zien we nog eens een colonne voetbalminnaars, op weg naar een stadion. En verder?…
Het wordt nog opmerkelijker.
De natuur die gaat juichen als dat volk voorbijkomt – dat is wat!
Complete struiken die vervangen worden – hoe gaat dat?
En: een eeuwig teken? Dat is ongelooflijk!

In Jesaja 55 is het centrale punt: de God van hemel en aarde is de Enige die ervoor kan zorgen dat het met Zijn volk goed gaat.
Wie wil dat het echt goed met hem gaat, moet zich vervoegen bij zijn God! Bij Hem ontvang je voedsel dat werkelijk voedzaam is.
Wat meer is: de Here sluit een eeuwig verbond met Zijn volk.
Net zoals dat vroeger met koning David gebeurde. Over de sluiting van dát verbond lezen we in 1 Kronieken 17: “En het zal gebeuren, wanneer uw dagen voorbij zijn en u heen gaat naar uw vaderen, dat Ik uw nakomeling na u, die een van uw zonen zal zijn, zal doen opstaan, en Ik zal zijn koningschap bevestigen. Die zal voor Mij een ​huis​ bouwen, en Ik zal zijn ​troon​ voor eeuwig bevestigen. Ík zal hem tot een Vader zijn, en híj zal Mij tot een zoon zijn, en Mijn goedertierenheid zal Ik niet van hem wegnemen, zoals Ik die weggenomen heb van hem die er vóór u was, maar Ik zal hem in Mijn ​huis​ en in Mijn koningschap voor eeuwig stand doen houden, en zijn ​troon​ zal voor eeuwig zeker zijn”[2].
Gods volk krijgt een enorme macht. Het krijgt een invloed die nog nooit eerder vertoond is! Op bevel van Gods volk komt een ander volk naar hen toe – riep u ons?
En ja – de garantie is: Gods volk komt veilig aan!

De God van hemel en aarde brengt heel de wereld weer in harmonie.
U kent ongetwijfeld de toestand van Genesis 3: “En tegen ​Adam​ zei Hij: Omdat u geluisterd hebt naar de stem van uw vrouw en van die boom gegeten hebt waarvan Ik u geboden had: U mag daarvan niet eten, is de aardbodem omwille van u vervloekt; met zwoegen zult u daarvan eten, al de dagen van uw leven; dorens en distels zal hij voor u laten opkomen en u zult het gewas van het veld eten. In het zweet van uw gezicht zult u brood eten, totdat u tot de aardbodem terugkeert, omdat u daaruit genomen bent; want stof bent u en u zult tot stof terugkeren”[3].
Welnu, die vloek gaat eens en voor altijd de wereld uit. Het is afgelopen met de tegenstand. Stop maar met somberen!
Psalm 98 zingt erover:
“Laat al de stromen vrolijk zingen,
de handen klappen voor de HEER,
de bergen uitgelaten springen,
en juichen onze God ter eer.
Want, zie, Hij komt de aarde richten;
verwacht Hem, volken, weest bereid.
Hij komt een nieuwe wereld stichten
op recht en op gerechtigheid”[4].

De doornstruik wordt vervangen door een cipres.
Over die cipres kunnen wij het volgende leren: “De cipres is een boom die winterhard is en het hele jaar door groen blijft. Dit is een van de redenen waarom men de cipres vaak op kerkhoven aantreft. (…) De langlevende cipres met zijn duurzame hout stond ook symbool voor een lange levensduur. Hij komt voor op afbeeldingen van het paradijs en daarom kon de cipres als christelijk symbool van de hoop op een leven na de dood, worden geplant op begraafplaatsen. Ook werd de cipres op sarcofagen uitgebeeld, hoewel er vroeger vaak afgodsbeelden gesneden werden uit het hout van deze boom”[5].
De mirt brengt ons bij Zacharia 1. U kent dat hoofdstuk misschien wel, over de Man tussen de mirten.
Enkele jaren geleden noteerde schrijver dezes daarover: “Een mirt (of: mirte) ‘is een dichte, veelvertakte, groenblijvende struik. De plant groeit in het wild op droge, zonnige plekken in het Middellandse Zeegebied, maar wordt ook als sierstruik toegepast’. (…) ‘De mirte wordt circa 5 m hoog. De bladeren zijn eivormig en 2-3 × 1,5 cm groot. Ze zijn aan de basis en aan de uiteinden toegespitst. Ze zijn donkergroen en leerachtig en voorzien van klieren. De twijg geeft een aromatische geur af bij kneuzing’. (…) ‘Ook zou de mirte een gelukbrenger zijn bij het huwelijk en de vruchtbaarheid’”.
Dat laatste moeten wij ons goed realiseren. Impliciet hebben we hier te maken met de hemelse Bruidegom en zijn bruid. Een exegeet schrijft over de mirt: ‘Daarmee wordt de tere verhouding aangeduid, die er bestond tussen God en zijn volk’. De mirten die in het visioen opdoemen maken duidelijk dat de Here God nog altijd aan een huwelijk denkt. De ontrouw van Israël heeft Hem niet op de gedachte gebracht om Zijn volk los te laten”[6].
Uit alles blijkt: Gods kinderen gaan een lange en blijde toekomst tegemoet!

Jesaja 55 is een hoofdstuk dat bij het lezen wellicht een bataljon vraagtekens oproept.
En misschien zijn er ook wel mensen die zonder omwegen schreeuwen: dit geloof ik niet!
Trouwens – hoeveel mensen zijn er, anno Domini 2019, niet die simpelweg opmerken ‘ik geloof er niks van’, en daarna de kerk de rug toekeren?
Laten we wel wezen: wie om zich heen kijkt, kan zomaar denken: het leven gaat lekker door, op deze manier; ik heb God niet nodig…
Goed, de versterking van huizen in het Groninger aardbevingsgebied gaat veel te langzaam.
En inderdaad, de klimaatconferentie in Madrid was geen succes. De NRC vatte de stand van zaken treffend samen: “Geen grotere ambitie, geen akkoord over emissiehandel, geen helderheid over de financiering. Op de klimaattop in Madrid zijn alle belangrijke onderwerpen doorgeschoven naar volgend jaar”[7].
Maar och – de levens van gewone burgers gaan gewoon door: werken, eten, aandacht voor de kinderen, slapen… Dat is het wel zo’n beetje.
Laten wij ons echter niet vergissen. Ook al lijkt het leven bij tijd en wijle een soort sullige sleur, met hier en daar wat sympathieke momentjes… – de beloften van de Heerser van hemel en aarde worden zeker waar!
Misschien vraagt iemand: waar baseert u dat op? Antwoord: op Gods Woord. Want dat is de meest hechte basis die er bestaat. Nee – dat klinkt niet logisch. Maar dat Woord is, om met de apostel Paulus te spreken, “werkzaam in u die gelooft”[8]. Met andere woorden: onze God is ook vandaag actief.
De kerk moet het blijven proclameren: de wereld wordt nieuw; en het klimaat wordt heerlijk.
Geloof het maar. Dan wordt het leven een stuk rustiger!

Noten:
[1] Jesaja 55:12 en 13.
[2] 1 Kronieken 17:11-14.
[3] Genesis 3:17, 18 en 19.
[4] Psalm 98:4; berijmd – Gereformeerd Kerkboek-1986.
[5] Geciteerd van https://www.ensie.nl/redactie-ensie/cipres ; geraadpleegd op maandag 16 december 2019.
[6] Geciteerd uit mijn artikel ‘God blijft trouw’, hier gepubliceerd op woensdag 14 januari 2015. Te vinden op https://bderoos.wordpress.com/2015/01/14/god-blijft-trouw/ .
[7] Geciteerd van https://www.nrc.nl/nieuws/2019/12/15/klimaattop-in-madrid-is-mislukt-a3983887 ; geraadpleegd op maandag 16 december 2019.
[8] 1 Thessalonicenzen 2:13.

Het Sieraad met een hóófdletter

“Op die dag zal de SPRUIT van de HEERE tot een heerlijk ​sieraad zijn, en de vrucht van de aarde tot ​glorie​ en luister voor hen in Israël die ontkomen zijn. Dan zal het gebeuren dat wie in ​Sion​ overgebleven is, en wie in ​Jeruzalem​ overgelaten is, ​heilig​ genoemd zal worden, eenieder die in ​Jeruzalem​ ten leven opgeschreven is”[1].
Zo staat dat in Jesaja 4.

Dat is een moedgevende tekst. Daar willen we er nog wel meer van!

Maar – wat is nu die dag waar het in Jesaja over spreekt? Antwoord: het gaat over de dagen die in Jesaja 2 en 3 beschreven worden.
Citaat uit hoofdstuk 2: “Het zal in het laatste der dagen geschieden dat de berg van het huis van de HEERE vast zal staan als de hoogste van de bergen en dat hij verheven zal worden boven de heuvels, en dat alle heidenvolken ernaartoe zullen stromen”[2].
En:
“De hoogmoedige ogen van de mensen zullen neergeslagen worden, en de trots van de mannen zal neergebogen worden. Alleen de HEERE zal op die dag hoogverheven zijn. Want de dag van de HEERE van de legermachten zal zijn tegen al wie hoogmoedig en trots is, tegen al wie zich verheft, opdat hij vernederd zal worden”[3].
En nog een keer:
“De hoogmoed van de mensen zal vernederd worden en de trots van de mannen zal neergebogen worden. Alleen de HEERE zal op die dag hoogverheven zijn”[4].
Afgoden? – alleen al het idee dat we ’t daar nog over moeten hebben… geef die maar als voer aan de ratten! Aan de vleermuizen, desnoods! Jesaja zegt: “Op die dag zal de mens zijn zilveren ​afgoden​ en zijn gouden ​afgoden, die hij voor zichzelf gemaakt had om zich daarvoor neer te buigen, voor de ratten en de vleermuizen werpen”[5].
Afgoden van zilver… – op de vuilnisbelt ermee!
Nepgoden van goud… – zet maar bij het oud vuil!
In hoofdstuk 3 gaat het verder: “Op die dag zal de Heere de mooiste sieraden wegnemen: de enkelringen, de voorhoofdbanden, de maantjes, de oorhangers, de armbanden, de sluiers, de ​hoofddoeken, de enkelkettinkjes, de gordels, de reukflesjes, de amuletten, de ringen, de neusringen, de feestkleren, de mantels, de omslagdoeken, de tasjes, de handspiegels, de onderkleding, de mutsen en de sluiers”[6].

En dan zegt Jesaja in hoofdstuk 4: ‘Het gaat niet om het sieraad met een kleine letter, maar om het Sieraad met een hoofdletter!’.
Hij overvleugelt moeiteloos de afgodjes van de mensen. Al die opsmuk van de mensen zinkt in het niet bij de Spruit van de Here!

Met dat Hebreeuwse woord voor Spruit – semah of tsemach – is trouwens iets bijzonders aan de hand.
Een exegeet noteert: “Zowel het Hebreeuwse woord voor ‘spruit’, tsemach, als het Griekse woord ervoor, anatole, betekent tevens opgang. Ook ‘Opgang’ is een naam van de  Heer Jezus. Zo noemt Zacharias, de vader van Johannes de Doper, Hem -Lucas 1:78-. Alleen komt normaal gesproken de ‘opgang’ -zon- of de ‘spruit’ -plant- van onder naar boven, terwijl de Heer Jezus de ‘Opgang uit de hoogte’ is. Hij komt van boven naar beneden”[7].

Jesaja 4 leert ons onze positie kennen.
Immers – in Nederland hebben wij ook onze trots.
Wij zijn, bijvoorbeeld, trots op onze politieke cultuur. Wij zijn zeer deskundig als het om polderen gaat.
Architecten en bouwers zijn, bijvoorbeeld, heel trots op de realisatie van Forum Groningen, een omstreden megaproject in de binnenstad van Groningen; veel Groningers zijn overigens aanzienlijk minder enthousiast[8].
Men is, bijvoorbeeld, trots op klimaatdeals die gesloten worden. In Rotterdam bijvoorbeeld[9].
Ach, Nederland is een beschaafd land waar nog veel mogelijk is.
En Gereformeerde kerkmensen zeggen: de kerk is er nog, klein maar fijn. En er gebeurt veel op het kerkplein. Ja toch? Niet dan?
Echter – Jesaja 4 leert ons: wij zijn minne mensjes tegenover de hoogverheven God!

In Jesaja 4 gebeurt iets groots: iedereen is daar heilig. De kinderen van God blijken apart gezet te zijn.
Precies zoals Paulus het in Efeziërs 1 schrijft: wij zijn “vóór de grondlegging van de wereld in Hem ​uitverkoren​, opdat wij ​heilig​ en smetteloos voor Hem zouden zijn in de ​liefde”[10]. En in Colossenzen 1: “En Hij heeft u, die voorheen vervreemd was en vijandig gezind, zoals bleek uit uw slechte daden, nu ook verzoend, in het lichaam van Zijn vlees, door de dood, om u ​heilig​ en smetteloos en onberispelijk voor Zich te plaatsen, als u tenminste in het geloof blijft, gefundeerd en vast…”[11].
Kijk, dan wordt Psalm 85 uiteindelijk geheel vervuld:
“Waar Hij ook gaat, de vrede gaat Hem voor,
liefde en trouw ontspruiten in zijn spoor.
Gerechtigheid is voor zijn aangezicht,
zij bloeit alom waar Hij zijn voetstap richt”[12].

Dat is het perspectief van Gereformeerd leven.
Ook in 2019.

Noten:
[1] Jesaja 4:2 en 3.
[2] Jesaja 2:1 en 2.
[3] Jesaja 2:11 en 12.
[4] Jesaja 2:17.
[5] Jesaja 2:20.
[6] Jesaja 3:18-23.
[7] Geciteerd van https://www.oudesporen.nl/Download/OS2033.pdf , pagina’s 84 en 85; geraadpleegd op dinsdag 3 december 2019.
[8] Zie “’Een gebouw van niks’ voor Groningen”. In: Nederlands Dagblad, woensdag 27 november 2019, p. 4 en 5.
[9] Zie: “Rotterdam: wind, waterstof en fietsles tegen uitstoot van CO₂”. In: Nederlands Dagblad, zaterdag 23 november 2019, p. 2.
[10] Efeziërs 1:4.
[11] Colossenzen 1:21, 22 en 23 a.
[12] Psalm 85:4 – Gereformeerd Kerkboek-1986.

De nieuwe stad

Een zichzelf respecterende stad doet aan stadsvernieuwing. U weet vast ongeveer hoe dat gaat. Oude huizen verdwijnen. Er komen nieuwe huizen voor in de plaats. Men werkt driftig aan imagoverbetering. En aan een goed sociaal leefklimaat.
Kort samenvattend komt het erop neer dat alle wijkgenoten in een nette buurt willen wonen. Men wenst een onderkomen zonder schimmel, tocht of een hoge energierekening. Als het een beetje meezit denkt men ook na over de aanpak van armoede. En over veiligheid[1].

In Gods Woord gaat het ook over een veilige stad.
Die veilige stad is echter eerst en vooral een heilige stad.
Leest u maar mee in Ezechiël 48.
“En de naam van de stad zal vanaf die dag zijn: DE HEERE IS DAAR”.
Dat zijn de laatste woorden van dat hoofdstuk[2].
En ook van het laatste visioen van de profeet Ezechiël. Dat visioen wordt beschreven in Ezechiël 40-48.
De woordvoerder van God geeft een beeld van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde.
Het loont de moeite om een ogenblik naar de skyline van die metropool te kijken[3].

Dominee A.J. van den Herik – lid van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk – zei over voornoemd visioen eens: “Opvallend is de enorme uitgebreidheid van dit visioen: negen lange hoofdstukken. Ze bestaan uit een zeer gedetailleerde beschrijving van de tempel, eredienst, een nieuw land et cetera. Daarnaast is het bijzonder dat dit visioen in al z’n gedetailleerdheid en realisme heel surrealistisch is. Dit Bijbelgedeelte gaat boven onze werkelijkheid uit en past niet in onze wereld”.

En verder:
“Na hoofdstuk 11 wordt Gods oordeel uitgesproken over:
* het land
* het volk
* de tempel
* de stad
* de vorst
In het eerste gedeelte van Ezechiël wordt het oordeel over deze vijf dingen uitgesproken. Vervolgens wordt Gods genade uitgestort. Er komt een nieuw land, stad, volk, tempel en vorst. Dat wil zeggen dat de dingen worden omgekeerd. Onderweg komt het volk tot vernieuwing. Het volk loopt vast. In hoofdstuk 40 wordt de onheilsgeschiedenis omgekeerd naar heilsgeschiedenis”.

Wat is de boodschap van dit visioen?
“De kern van Ezechiël is de verheerlijking van Gods Naam. God kan eigenlijk niet wonen onder een volk dat tegen Hem ingaat. De boodschap van het slot van Ezechiël is: het komt goed. God kan wel bij Zijn volk blijven wonen”[4].
Oftewel: God komt onder de mensen wonen; alles wordt nieuw.

“DE HEERE IS DAAR” – in de Herziene Statenvertaling staat de naam van de nieuwe stad in hoofdletters vermeld. Waarom? Antwoord: in die woorden zit het grootste wonder van de wereld: God gaat bij zondige mensen wonen. De heilige God laat mensen niet in het moeras van zonde en ellende zitten!

Er komt vrede in de nieuwe stad
Jesaja beschrijft die in hoofdstuk 11: “Een wolf zal bij een lam verblijven, een luipaard bij een geitenbok neerliggen, een kalf, een jonge leeuw en gemest vee zullen bij elkaar zijn, een kleine jongen zal ze drijven. Koe en berin zullen samen weiden, hun jongen zullen bij elkaar neerliggen. Een leeuw zal stro eten als het rund. Een zuigeling zal zich vermaken bij het hol van een adder, en in het nest van een gifslang zal een peuter zijn hand steken. Men zal nergens kwaad doen of verderf aanrichten op heel Mijn ​heilige​ berg, want de aarde zal vol zijn van de kennis van de HEERE, zoals het water de bodem van de zee bedekt. Want op die dag zal de Wortel van ​Isaï​ er zijn, Die zal staan als ​banier​ voor de volken. Naar Hém zullen de heidenvolken vragen. Zijn rustplaats zal heerlijk zijn”[5].

De complete stad wordt heilig.
De profeet Zacharia maakt daar in hoofdstuk 14 een tekening van: “Op die dag zal op de bellen van de paarden staan: ​HEILIG​ VOOR DE HEERE. En de ​potten​ in het huis van de HEERE zullen zijn als de sprengbekkens voor het ​altaar. Ja, al de ​potten​ in ​Jeruzalem​ en in Juda zullen voor de HEERE van de legermachten ​heilig​ zijn, zodat allen die willen ​offeren, zullen komen en ervan nemen om erin te koken. Op die dag zal er geen ​Kanaäniet​ meer zijn in het huis van de HEERE van de legermachten”[6].

Het is duidelijk dat dit alles ver boven onze realiteit uit gaat.
En ja, er blijven vragen over. Zoals bijvoorbeeld: wordt alles vernieuwd, of wordt alles helemaal nieuw?
In Handelingen 3 gaat het om herstel: “Hem moet de hemel ontvangen tot de tijden waarin alle dingen worden hersteld, waarover God gesproken heeft bij monde van al Zijn ​heilige​ profeten door de eeuwen heen”[7].
In 2 Petrus 3 wordt echter geschreven over “de dag waarop de hemelen, door vuur aangestoken, zullen vergaan en de elementen brandend zullen wegsmelten”[8]. En daar staat dan bij: “Maar wij verwachten, overeenkomstig Zijn belofte, nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, waar ​gerechtigheid​ woont”[9].

Laten wij het er maar op houden dat ons zicht op het door God in gang gezette vernieuwingsproces nog zeer gebrekkig is.
DE HEERE IS DAAR – in het Hebreeuws staat daar Jehoesjamma. Het gaat dus van Jeruzalem naar Jehoesjamma. Die twee namen lijken een beetje op elkaar. Maar de tweede naam is veel belangrijker dan de eerste![10]

Ezechiël 48 staat nog altijd in onze Bijbels.
Wij lezen dat Schriftgedeelte in een onzekere tijd. Men schrijft: “Al jaren horen we bij de gelukkigste landen ter wereld. Maar toch. Wie de krant leest en sociale media volgt, merkt dat de stemming vaak anders is, somberder. De flexibilisering van werk, pensioenen, het woningtekort, de stand van het onderwijs, klimaatdreiging, vermogensongelijkheid… Eerder dan het goede nieuws omarmen we het slechte nieuws, ter bevestiging van een breed gevoel van onzekerheid”.
En wat kunnen we daaraan doen?
Men schrijft onder meer: “Zekerheden zullen zich veel meer op individueel niveau moeten ontwikkelen. Meer keuzevrijheid en vertrouwen krijgen leiden immers vaak tot meer persoonlijk welbevinden en een gevoel van meer zekerheid. Door bijvoorbeeld verplicht maar individueel te sparen -via een percentage van de loonsom of omzet- kunnen mensen zelf besluiten wanneer ze hun ‘rekening’ aanspreken om zekerheden te creëren”[11].
Welnu, het is de Verbondsgod die Hoogstpersoonlijk zekerheden creëert.
God is alles in allen: dat is het hoogtepunt van de heilshistorie!

Noten:
[1] Zie hierover bijvoorbeeld https://www.dvhn.nl/groningen/Selwerd-voorop-bij-nieuwe-stadsvernieuwing-in-Groningen-23535335.html ; geraadpleegd op woensdag 27 november 2019.
[2] Ezechiël 48:35.
[3] De keuze voor Ezechiël 48 heeft onder meer te maken met het feit dat de vrouwenvereniging ‘Bouwen en bewaren’ van De Gereformeerde Kerk Groningen – de vrouwenvereniging waar mijn vrouw lid van is – afgelopen donderdag, 28 november 2019, vergaderde over Ezechiël 40-48. Dit artikel gaf mijn vrouw enige nadere oriëntatie op dit Schriftgedeelte. Vandaag publiceer ik dit stuk ook op deze plaats.
[4] De citaten komen van https://cip.nl/60029-vijf-vragen-over-het-slotvisioen-van-ezechiel ; geraadpleegd op woensdag 27 november 2019.
[5] Jesaja 11:6-10.
[6] Zacharia 14:20 en 21.
[7] Handelingen 3:21.
[8] 2 Petrus 3:12.
[9] 2 Petrus 3:13.
[10] Zie hierover ook https://www.terdege.nl/artikelen/bijbelstudie-de-heere-de-stad ; geraadpleegd op woensdag 27 november 2019.
[11] Geciteerd van https://www.socialevraagstukken.nl/zoeken-naar-nieuwe-zekerheden-in-onzekere-tijden/ ; geraadpleegd op woensdag 27 november 2019.