Engelen

Er zijn heel wat mensen die vat op God willen krijgen[1]. Dat zou het leven makkelijker maken, denkt men. En uitdagender, vooral. Wie God in zijn greep heeft, heeft een grens doorbroken. Ten diepste is dat, wat velen, zeer velen, graag zouden willen.

Aldus bezien is het helemaal niet zo’n groot wonder dat er ook voor engelen veel belangstelling is. Misschien kunnen we hen grijpen. En begrijpen. Een godsdienstig mens is daar, zo lijkt men te veronderstellen, reuze mee geholpen.
Dat is wat sarcastisch gezegd. Dat is waar. Niettemin lijkt het zo soms wel te werken. Wat te denken van het volgende citaat? “Om te werken met engelen hoef je geen bepaalde godsdienst aan te hangen. In een tijd waarin de mensen steeds meer teleurgesteld zijn geraakt in een van de georganiseerde godsdiensten, kan de liefde van de engelen, die alle leerstellingen en dogma’s te boven gaat, ons helpen bij het zoeken naar onze eigen geestelijke weg”.

De sfeer in het bovenstaande is snel getekend.
Het maakt allemaal niet zoveel uit. Kerkgang is goed, maar het doet er niet zoveel toe waar u dat doet. En als u teleurgesteld bent in de kerk? Wel, dan bieden de engelen uitkomst. Die zweven namelijk ver boven al dat dogmatische gedoe. Gereformeerde leerstelligheden gaan bij het oud papier. En met een verbijsterende onmiddellijkheid maken opluchting en opgewektheid zich van u meester.
Dat had u niet gedacht natuurlijk.
Maar in een boek over engelen staat het wel zo. Tien jaar geleden verscheen het[2]. De auteur noteerde indertijd: “De gouden engelendraad die door alle godsdiensten loopt – het boeddhisme, het christendom, de islam en het Jodendom – is er één van zuivere en onvoorwaardelijke liefde. Er ontstaat een verbluffend gevoel van opluchting en opgewektheid als we accepteren dat er echt engelen zijn, dat ze altijd hebben bestaan en dat ze blijven bestaan”.

Leuk hé, altijd blij zijn.
Misschien is er nog een onschuldige lezer die denkt dat dit psychologie van de kouwe grond is. Laat ik u dan snel uit de droom helpen. Die citaten van hierboven komen uit een boek van een heel geleerde mevrouw. Die dame is godsdienstwetenschapper. Heus waar. “Zij specialiseerde zich in engelenverering en mystiek, spirituele ontwikkeling en verlichting”, stond ergens. Die mevrouw heeft er dus heus wel wat voor gedaan.
En ze is ook vrij goed op de hoogte van het doen en laten van de engelen. Ze schrijft namelijk ook: “Engelen zijn geestelijke wezens van een enorme intensiteit, wijsheid en toewijding. Ze kunnen grote vreugde brengen; ze kunnen diepe wonden helen; ze zetten aan tot respect voor de planeet Aarde en tot liefde voor alle schepselen”.
Ze weet zelfs hoe de engelen heten.
“Men zegt dat Jophiël, een cherub, de engel is die Adam en Eva uit het paradijs verdreef toen zij Gods regels hadden overtreden…”. Voorts schrijft zij over de aartsengel Metratron.

Honderdzestig pagina’s telt het pc-product van die mevrouw[3]. Hopelijk leidt ze een vreugdevol bestaan. Maar dat ikzelf van haar geschrijf nu zoveel blijer word, kan ik niet zeggen.
Een Gereformeerd mens kijkt, naar het mij voorkomt, geheel anders tegen engelen aan.

En de vraag is uiteraard: zijn wij, Gereformeerden, met engelen echt geholpen?
Zeker.
Maar dan dienen we wel te beseffen dat die engelen doorverwijzen naar God. “De naam van Zijn Zènder is beslissend”, schreef een dominee ooit heel terecht[4]. Meestal zijn ze onzichtbaar. Soms niet.

Hieronder wil ik nog wat meer over engelen opschrijven. Een uitputtende verhandeling is het niet. Maar daar is deze internetpagina ook niet voor bedoeld.
Meer dan een richtingwijzer, een wegwijzer, is dit artikeltje niet. Tegenwoordig is dwalen en verdwalen echter geen kunst meer. Een extra wegwijzer is dus nooit weg.

Men zou de engelen kunnen typeren als een soort hemelse BB. BB, Bescherming Bevolking: dat stond in de periode 1952-1986 voor een organisatie die als taak had de Nederlandse bevolking in tijden van oorlog te beschermen. Het waren – als ik het goed weet – hulpverleners en brandbestrijders; ook was er een reddingsdienst[5]. Welnu, de engelen beschermen Gods bevolking.
Niet voor niets staat in Psalm 91:
“…geen onheil zal u treffen,
en geen plaag zal uw tent naderen;
want Hij zal aangaande u zijn engelen gebieden,
dat zij u behoeden op al uw wegen;
op de handen zullen zij u dragen,
opdat gij uw voet niet aan een steen stoot”[6].

Engelen zijn ook strijders. Maar het zijn geen strijders die verblind door haat hun werk doen, of zoiets. Ze slaan er niet in het wilde weg op los. Engelen zien grotere lijnen. Ze kunnen blijkbaar perspectief in hun arbeid zien.
Ik wijs wat dat betreft graag op Daniël 10: “En hij (dat is een engel) zeide tot mij: Vrees niet, Daniël, want van de eerste dag af, dat gij uw hart erop gezet hadt om inzicht te verkrijgen en om u voor uw God te verootmoedigen, zijn uw woorden gehoord, en ik ben gekomen op uw woorden. Maar de vorst van het koninkrijk der Perzen stond eenentwintig dagen tegenover mij; doch zie, Michaël, een der voornaamste vorsten, kwam mij te hulp, zodat ik daar, bij de koningen der Perzen, de overhand behield; en ik ben gekomen om u te verstaan te geven wat uw volk in het laatst der dagen overkomen zal…”[7].
De engel was dus door de Here over de toekomst ingelicht.
En hij was meteen op weg gegaan naar Daniël. Maar die dienstvaardige engel arriveerde met drie weken vertraging. Er moest namelijk eerst een gevecht geleverd worden. En dat die engel niet meer vertraging had, was te danken aan een andere engel die te hulp schoot. Dat was een leidinggevende knecht van God, Michaël.

We kunnen verder zeggen dat engelen onze voorbeelden zijn. De engelen aanbidden God. Zondaars worden verhoogd – jawel. Maar in de Bijbel lezen we over engelen die God aanbidden. Wij moeten klaarblijkelijk van engelen de kunst afkijken.
Engelen zijn echt knechten. Ze doen, bij mijn weten, niets op eigen initiatief. Laten we dus niet meteen denken dat engelen in rang boven ons staan, of zoiets. De mens is echt de kroon van Gods schepping. Wij hebben verantwoordelijkheid gekregen. Wij ontvangen de mogelijkheid om de aarde in cultuur te brengen. Wij moeten de schepping ontwikkelen.
Maar de Here geeft mensen de mogelijkheid om voor of tegen Hem te kiezen. Wie op aarde werkt en leeft, krijgt met de Satan te maken. En met de zonde. Juist daarom is het belangrijk om van dat voorbeeld van die aanbiddende engelen goede notitie te nemen.

“Heilig, heilig, heilig is de Here God, de Almachtige, die was en die is en die komt”.
Dat is een voortdurende lofzang die in de hemel klinkt. De tekst van het lied is voor ons genoteerd in Openbaring 4[8]. En het is duidelijk. De engelen in de hemel hebben blijkbaar geen pauze. Terwijl er op aarde crisis is wordt er gezongen. Terwijl de Satan op aarde zijn best doet, gaat de lofzang in de hemel gewoon door.

Die geleerde mevrouw schreef in haar boek dat de engelen ons respect bij brengen voor de aarde.
Van dat verhaal ben ik niet erg onder de indruk.
Het spijt me.
Laten we het nu maar houden bij de eerbied voor God. Dat is het enig juiste startpunt.

Zodoende weten wij, Gereformeerden van 2015, wat ons te doen staat.
Laten we maar gewoon het voorbeeld van die engelen volgen.

Noten:
[1] Dit artikel is een bewerking van een stuk dat ik eerder schreef. Dat stuk is gedateerd op maandag 6 maart 2006.
[2] Het bedoelde boek is: Christine Astell, “Engelen ontdekken – wijsheid, genezing, bestemming”. – Kampen: Uitgeverij Ten Have, 2005. – 160 p. Uit dat boek citeer ik via: Reina Wiskerke, “Een kaars aansteken en diep ademhalen”, recensie van het genoemde boek. In: ‘Katern’, bijlage bij het Nederlands Dagblad (vrijdag 3 maart 2006), p. 5.
[3] Haar naam is Christine Astell. Meer informatie over haar is te vinden op http://www.angellight.co.uk/chrissie/index.html (Engelstalig).
[4] Ds. J.J. Arnold, “De engelen en wij”. – Haarlem: Uitgeverij Vijlbrief, © 1988. – 64 p. – Citaat van p. 8. Dominee Arnold leefde van 1916-2008.
[5] Zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Bescherming_Bevolking .
[6] Psalm 91:10, 11 en 12.
[7] Daniël 10:12, 13 en 14.
[8] Ik citeer Openbaring 4:8.