In het oude spoor

Vandaag neem ik u mee naar 1971.

Rooms-Katholiek Nederland is in rep en roer.
De Gereformeerd-vrijgemaakte predikant D.K. Wielenga schrijft er over in “De Schaapskooi”, een Rotterdams kerkblad[1]. Het Nederlands Dagblad citeert hem in de editie van vrijdag 19 februari 1971[2].

“De moeilijkheden in kerkelijk Nederland zijn groot. Waar we ook onze ogen richten zijn er moeiten. Wat een deining rondom de benoeming van een bisschop in onze goede stad”.

Dominee Wielenga duidt op het aantreden van bisschop Simonis. Als hij bisschop wordt is Nederland te klein. Zwaar teleurgestelde gelovigen verlaten de kerk. Hoge functionarissen in de Rooms-Katholieke Kerk protesteren luid. Iemand schrijft: “Adrianus Johannes Simonis stond voor alles wat we in Nederland niet, en in Rome wél wilden met de rooms-katholieke kerk”[3].

D.K. Wielenga laat blijken hoe ontdaan hij over de gebeurtenissen is: “Wie de ingezonden stukken gevolgd heeft in de dagbladen is alleen maar verbijsterd. Zo erg is het nooit toegegaan in de kerkelijke moeilijkheden in de dagen van de vrijmaking van synodale besluiten. Laat de kerkelijke pers in die dagen wel eens te ver gegaan zijn in de toon der polemiek, wat we nu te lezen kregen gaat dat wel zeer ver te boven. Ik vind ’t te beschamend en vernederend voor ons hele volk. Wanneer broeders van hetzelfde huis, in dit geval, het rooms-katholieke huis, elkaar zo in het publiek bejegenen dan is dat alleen maar om er verdrietig onder te worden”.

Waar veel mensen bij elkaar zijn, krijgt de zonde in de regel steeds meer ruimte. Het gaat steeds weer de verkeerde kant op. Als men zich eenmaal van God heeft afgekeerd, wordt de zonde een steeds grotere macht.
Wat is het belangrijk dat Gereformeerde mensen zich ervan bewust blijven dat zij kinderen van het licht zijn! Zoals Paulus in Efeziërs 5 schrijft: “Want gij waart vroeger duisternis, maar thans zijt gij licht in de Here; wandelt als kinderen des lichts, – want de vrucht des lichts bestaat in louter goedheid en gerechtigheid en waarheid –, en toetst wat de Here welbehagelijk is. En neemt geen deel aan de onvruchtbare werken der duisternis, maar ontmaskert ze veeleer, want het is zelfs schandelijk om te noemen, wat heimelijk door hen wordt verricht; maar als dat alles door het licht ontmaskerd wordt, komt het aan de dag; want al wat aan de dag komt is licht”[4].

De analyse van dominee Wielenga liegt er niet om.
Hij noteert het volgende.

“Maar ik heb wel begrip voor het standpunt van Rome, al deel ik dat natuurlijk niet. Hoe moet een halt worden toegeroepen aan het opdringend modernisme en de brutale vrijzinnigheid? Dat is het probleem waar Rome mee worstelt.
De uitweg wordt nu gezocht in het strak aanhalen van de teugels van het hiërarchisch bewind.
Maar de enige uitweg die de schrift kent was het komen tot reformatie der kerk. Dit loopt op de een of andere manier uit op een contra-reformatie, een steeds strakker aanhalen van de teugels. Ik heb ook begrip voor het standpunt van het episcopaat en ik heb nog veel meer begrip voor de gelovigen in de R.K. Kerk; daar zijn ‘de verontrusten’ bezig zich te roeren en ze uiten zich in ingezonden stukken. Ik voor mij zie alleen maar een ongelofelijke ravage in de rooms katholieke kerkprovincie van ons land. Maar zowel de dusgenaamde conservatieve als de progressieve groeperingen weigeren terug te keren tot de gehoorzaamheid aan de H. Schrift alleen; men aanvaardt en buigt zich mokkend voor de opperbisschop in Rome. Maar men breekt niet met het systeem zelf.
De zorgen en moeiten in de gebonden gereformeerde kerken zijn ook niet gering. Maar daar geldt in de kern der zaak precies hetzelfde. Een opdringend modernisme en een hand over hand toenemende vrijzinnigheid. Het is een prijsgeven van het historisch fundament van de gereformeerde kerken in Nederland. Het is verbijsterend en ontstellend hoe in amper 25 jaar deze kerken, die ons onvergetelijk blijven, het spoor bijster zijn geraakt.
Rest ons één zaak: we gaan in het oude spoor verder, we zijn en blijven heel gewoon gereformeerd, met niets er voor en niets er achter. Gemakkelijk is dat niet, want niets is zo moeilijk om in deze strijd om Schrift en belijdenis en om een schriftuurlijke kerkorde het spoor te houden. De moeilijkheden zullen ons dit jaar werkelijk niet bespaard worden.
Maar we hopen door Gods genade gewoon gereformeerd te blijven; dat betekent dat we waarheid en recht zullen mogen handhaven opdat we de vrede mogen ontvangen als Gods geschenk”.

Wij moeten, concludeert dominee Wielenga dus, in het oude spoor verder.

Dat brengt mij bij Psalm 17:
“Mijn treden hielden uw spoor,
mijn schreden wankelden niet.
Ik roep U aan, omdat Gij, o God, mij antwoordt;
neig uw oor tot mij, hoor naar mijn woord.
Maak uw gunstbewijzen wonderbaar,
Verlosser van hen
die voor tegenstanders schuilen bij uw rechterhand”[5].
De dichter van Psalm 17 stapt in de sporen die de Here vóór Hem heeft gemaakt. En dat niet alleen. De psalmist blijft, via het gebed, in nauw contact met zijn Heer. Hij vraagt Hem dringend om naar zijn gebed te luisteren. De Here is immers de Verlosser? Nou dan!
Als we dat zo zeggen blijven we gewoon Gereformeerd. Met niets er voor en niets er achter.

Dat brengt mij ook bij Galaten 5.
Ik citeer: “Maar de vrucht van de Geest is liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing. Tegen zodanige mensen is de wet niet. Want wie Christus Jezus toebehoren, hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd.
Indien wij door de Geest leven, laten wij ook door de Geest het spoor houden. Wij moeten niet praalziek zijn, elkander tartend, elkander benijdend”[6].
Die Schriftwoorden zetten ons midden in het leven van alledag. Wie het vertrouwde spoor houdt is heus niet ouderwets. Oftewel: het oude spoor mag en moet anno Domini 2016 een veel belopen pad zijn. Als wij de Geest als onze Gids hebben, weten we dat wij altijd de goede kant op gaan.

Dat brengt mij tenslotte bij Philippenzen 3.
Ik bedoel deze woorden: “Broeders, ik voor mij acht niet, dat ik het reeds gegrepen heb, maar één ding doe ik: vergetende hetgeen achter mij ligt en mij uitstrekkende naar hetgeen vóór mij ligt, jaag ik naar het doel, om de prijs der roeping Gods, die van boven is, in Christus Jezus.
Laten wij dan allen, die volmaakt zijn, aldus gezind zijn. En indien gij op enig punt anders gezind zijt, God zal u ook dat openbaren; maar hetgeen wij bereikt hebben, in dat spoor dan ook verder!”[7].
Ziet u de stuwing in die Schriftwoorden? Paulus, en ook wij allen, moeten naar de toekomst toe. En wel zo snel mogelijk! Geloven is geen kwestie van navelstaren en cirkeltjes in het eigen leven draaien.
Feitelijk bereiden we ons, lopend in dat oude spoor, voor op een heerlijke toekomst: een hemelleven dat nimmer meer eindigt!

Wij moeten in het oude spoor verder.
Dat moet gebeuren:
* in gebed tijdens onze aardse levenstijd
* midden in de dagelijkse actualiteit
* met het principe van toekomstgerichtheid.

Laten wij, Gereformeerde mensen van 2016, dat maar nooit vergeten!

Noten:
[1] Dominee D.K. Wielenga (J.Dzn) leefde van 1905 tot 1981. In oktober 1945 werd hij benoemd tot lector in de zendingsvakken aan de toenmalige Theologische Hogeschool van de Gereformeerd-vrijgemaakte kerken. In januari 1946 begon dominee Wielenga daadwerkelijk met dat werk. Zie hierover http://www.dboverijssel.nl/archieven/2882 . Geraadpleegd op donderdag 11 februari 2016. Wielenga ontving met ingang van 1 augustus 1976 op de meest eervolle wijze ontslag uit de dienst wegens het bereiken van de zeventigjarige leeftijd. Zie http://www.kerkrecht.nl/sites/default/files/ActaGKv1975.pdf . Geraadpleegd op donderdag 11 februari 2016.
[2] “In het oude spoor”. Rubriek ‘Persschouw’ in: Nederlands Dagblad, vrijdag 19 februari 1971, p. 4. Geraadpleegd via www.delpher.nl op donderdag 11 februari 2016.
[3] Zie http://holyhome.nl/simonis.html . Geraadpleegd op donderdag 11 februari 2016.
[4] Efeziërs 5:8-13.
[5] Psalm 17:5, 6 en 7 (onberijmd).
[6] Galaten 5:22-26.
[7] Philippenzen 3:13-16.